Yeni Balkan Gazetesi, ülkemizin zengin kültürel mirasına ışık tutma amacıyla Merkez Jupa Belediyesi’ne bağlı Breştanik köyünü ziyaret etti. Bu küçük ama anlamlı ziyaret sırasında, köy halkının sıcak karşılamasıyla hem tarihî hem de kültürel birçok detay keşfedildi. Gençlerle keyifli bir sohbet gerçekleştirilirken, köy gençlerini temsilen genç ve idealist öğretmen Aci Zekir ile özel bir muhabbet yapıldı. Bu muhabbet sırasında, Breştanik’in tarihi, gelenekleri ve Türk kimliğini koruma çabaları hakkında değerli bilgiler alındı.

Breştanik Köyü nerede yer almaktadır ve köyün yüzey özellikleri nelerdir?

Breştanik Köyü, Merkez Jupa Belediyesi’ne bağlı Debre bölgesinde yer almaktadır. Rakımı 880 metre olan bu dağlık köy, 2,7 km²’lik bir alana yayılmıştır. Köyün arazisi, 40,1 hektar işlenebilir toprak, 93,1 hektar otlak ve 77,3 hektar ormandan oluşmaktadır.

Köyde eğitim olanakları nasıldır?

Köyde 4. sınıfa kadar eğitim veren "Necati Zekeriya" İlkokulu bulunmaktadır. Ayrıca, köyde Osmanlı Sultan Abdülhamid döneminden kalma bir okul binası da bulunmaktadır ve bu okulda tam 120 yıl aralıksız Türkçe eğitimi verilmiştir. Bu tarihi okul, 2012/13 yılına kadar eğitim vermeye devam etmiş olup, şu anda restore edilmesi bekleyen bir kültürel miras olarak köyümüzü öne çıkarmaktadır.

 Köyün nüfus yapısı ve demografik özellikleri hakkında bilgi verir misiniz?

1961 yılında köyün nüfusu 110 kişiymiş. 1994’te 105’e düşen nüfus, 2002’de 120 kişiye ulaşmıştır. Köyde yaşayanların tamamı Türk ve büyük bir kısmı eğitimli kişilerden oluşmaktadır. Aralarında öğretmenler ve belediye çalışanları da bulunmaktadır.

 

Köydeki hanelerin düzeni ve yerleşimi nasıldır?

Köyde toplamda 35 hane vardır ve bunlardan 20’si köyde sıralı bir şekilde yerleşmiştir.

 Köy halkı Türk kimliğini nasıl korumaktadır?

Türk geleneği, örf ve adetler köyde asırlar önce olduğu gibi saygıyla korunmaktadır. Ülkemize olan saygımız devam ederken, anavatanımıza da büyük bir sevgi ve saygı duyuyoruz.

Breştanik Köyü’nün tarihi hakkında ne söyleyebilirsiniz?

Osmanlılar Balkanlar’a yerleştikten sonra, Kocacık Kalesi’nde payitaht kurarak civar köylere Türkler yerleşmeye başlamışlardır. Buraya, ecdadımız Anadolu’nun farklı bölgelerinden seçilen kişiler yerleştirilmiştir. Buraya hem İslam’ı yaymak hem de Osmanlı’yı devam ettirmek amacıyla yaşam şekilleriyle bölgenin yapısını değiştirmişlerdir. Ecdadımız, Balkan Savaşları’ndan sonra anavatanımıza dönüş yolunu görmüştür. İlk göçle birlikte nüfus azalmış, 1950-1960 yıllarında ise ikinci bir göç dalgası başlamış ve köy büyük ölçüde boşalmıştır. Geriye kalanlar, daha önce söz sahibi olan belediye iken, bu bölge küçük bir köy yerleşim alanına dönüşmüştür.

 Köydeki şehitlikler hakkında bilgi verir misiniz?

 Köyde büyük ve küçük olmak üzere iki şehitlik bulunmaktadır. Köy halkı, şehitlerine minnettar olup, onlara Fatiha okumayı bir gelenek haline getirmiştir. Ecdadımızın uzun yıllar hüküm sürdüğü bu topraklarda, günümüze kadar ayakta kalan Osmanlı mezar taşları bulunmaktadır ve burada yaşanmışlıklar, adeta dün gibi durmaktadır ve korunmaktadır.

 Breştanik Köyü’nün dini yapıları nelerdir?

Köyde tarihi bir cami ve harabe halindeki Cami Tekkesi bulunmaktadır. Caminin kapısı, içeri girerken eğilmeyi gerektiren bir mimariye sahiptir ve bu tasarım, selam verirken saygıyı temsil etmektedir.

 Köyün güreş geleneği hakkında bilgi verir misiniz?

Breştanik Köyü, en eski pehlivanlardan Bedin Pehlivan, Merce Pehlivan, Mahmut Pehlivan ve Skender Pehlivan gibi ünlü güreşçileri yetiştirmiştir. Bu pehlivanlar, köyde hâlâ saygıyla anılmakta ve onların başarıları halk arasında bir gurur kaynağı olmaktadır. Günümüzde bu pehlivanların torunları, Türkiye’de Sakarya’da yaşamaktadır ve köyümüze olan sevgilerini korumaktadırlar. Merce Pehlivan, 1950 yılında ana vatanımıza göç edenlerden biridir.

Köyünüzdeki değirmen hakkında ne söylersiniz?

 Köyümüzde daha önce birçok değirmen çalışmış olsa da, günümüzde aktif olarak çalışan bir değirmenimiz bulunmaktadır ve bu değirmen, çevre köylerden insanların gelip kullandığı nadir değirmenlerden biridir.

 Köyünüzden Türkiye’ye göç edenler hakkında bilgi verebilir misiniz?

Köyümüzden 1950-1960 yılları arasında büyük bir göç başlamıştır. Göç esnasında köyümüzün nüfusu 70 haneden 7 haneye düşmüştür. Göç edenler Türkiye’nin farklı bölgelerine yerleşmiş ve oralarda yaşamlarını sürdürmeye devam etmişlerdir.

 Breştanik Köyü’nü özel kılan özellikler nelerdir?

Köy, tarihî dokusu, gelenekleri, manevi zenginlikleri ve eğitimli halkıyla dikkat çekmektedir. Her bir köylü, köyüne duyduğu sevgi ve gururla bu mirası yaşatmaya devam etmektedir. Türk gelenekleri ve kimliği, köy halkı için büyük bir gurur kaynağıdır. Köyümüzdeki Brestanik Deresi, Kalbur Taşı ve köyün merkezinde bulunan Halitin Armani, şu anda Türk bayrağımızın dalgalandığı yerler, köyün özel özelliklerini taşıyan ve farklı insanlar tarafından ziyaret edilen alanlardır.

Yeni Balkan Gazetesi, ülkemizin farklı köşelerinde bulunan tarihî ve kültürel zenginlikleri keşfetmeye, bu değerli köylerimizin hikâyelerini okuyucularıyla paylaşmaya devam etmektedir. Breştanik Köyü gibi nice güzelliklerin tanıtılması için yurdumuzun dört bir yanını adımlamaya kararlıyız.

Fehmi Skender