Kendi işini kurmak herkesin hayalidir. Gençlerimiz de kendi işlerini kurmak için piyasaya atılmanın yollarını arıyorlar. Bir işe atılmak için ise önce gerçekten bir iş fikrine sahip olmanız ve o işi gerçekten severek yapmanız gerekiyor. Aynı zamanda risk almayı ve başarısızlıkla nasıl mücadele edeceğinizi bilmeniz ve en önemlisi pes etmemeniz gerekiyor. Tüm bunların bilincinde olarak, genç yaşına rağmen istediği alanda kendi işini kuran, tüm olumsuz yorumlara rağmen başarılı bir şekilde ayaklarının üzerinde duran genç girişimci Neşe Vrapçevska ile güzel bir sohbet gerçekleştirdik.
Öncelikle okurlarımıza kendinizi tanıtır mısınız?
Küçük bir kasaba olarak bilinen Resne’de doğmuş ve kendi yolunu çizmeye çalışan 23 yaşında genç bir kadınım. Çekirdek bir ailenin içinde büyüdüm. Okul hayatımın büyük kısmı yine burada, Resne’de geçti. Üniversiteyi Pirlepe’de, Ekonomi Bölümünde, Uluslararası Ticaret üzerine bitirdim. Her zaman başarılı bir öğrenci oldum ve bu kendi disiplinimi geliştirmemde büyük rol oynadı. Aslında küçük yaşta disiplinin hayatımızda ne kadar önemli olduğunu kavramak zaman alıyor fakat iş konusunda disiplin baş yapıt. 2021 yılında kendi işimi kurmaya karar verdim ve bu yolda ilk adımı attım. O zamandan beri kendi mağazamı yönetiyor, kadın giyim alanında hizmet veriyorum. Bu benim girişimcilik hikayemin sadece başlangıcı.
İş hayatına atılmaya nasıl karar verdiniz ve neden bu sektörden yana tercihinizi kullandınız?
İnsan doğası gereği hayata bir amaç uğruna tutunur. Hayellerimin sadece bir hayal olarak kalmasını istemedim. Onlar için harekete geçmem gerektiğine inandım. Ben yapım ve karakterim gereği kendi doğrusundan şaşmayan, kendi amaçları ve hedefleri uğruna savaşan bir ruha sahibim. Benim için hayal olan çoğu şey gerçek olacak kadar kıymetli. Ne yazık ki, zamanla anlıyoruz ki birçok kişi korku ve umutsuzlukla hayallerinden vazgeçiyor. Oysa potansiyelini keşfetmeyen insan, kendi benliğini yaratamaz. Toplumun genellikle “kadın yapamaz, çok gençsin” kalıpları nedeniyle bu sürece başlarken zorluk çektim. Ancak bunlar beni daha da motive etti. Kendimle yüzleşerek gerçek bir anlamda “ben kimim, ne istiyorum?” sorularına cevap aradım. Cevaplar beni buraya, yani bu işe yönlendirdi. Kendi benliğimi ve hayallerimi gerçekleştirmek, kendime ait bir dünya kurmak için bu yola çıktım.
Küçüklüğümden beri hayalim modacı olmaktı. Moda benim için tutkunun ve özgürlüğün baş gösterdiği bir dünya. Orada kendime ait bir dünya varmış gibi hissediyorum. Düşünsenize, sadece tek bir kıyafetle bile farklı bir imaj çizebiliyorsunuz. Kendi karakterinizi ve duruşunuzu giydiğiniz kıyafetle gösterebiliyorsunuz. Küçük yaştan beri gelen bu tutku şu an beni bu noktaya getirdi. Bu tutku beni üniversite yıllarında moda tasarımı üzerine okumaya yönlendirse de şartlar beni ekonomi alanına yönlendirdi. Çoğu kişi için bu hayal kırıklığı olabilir ama benim için büyük bir fırsat oldu. Ekonomi bölümü pazarlamayı, reklamcılığı, insanlarla daha iyi iletişim kurmayı ve daha bir sürü şeyi öğrenmeme yardımcı oldu. Bazen başımıza gelen kötü sandığımız olaylar aslında tam da gitmek istediğimiz yol için bizi hazırlar. Ben risk alıp kendi hayalerimi, küçükken de istediğim gibi modanın kalbinde olmayı tercih ettim. Aslında bu benim için bir işten çok kendime yarattığım bir dünya gibi ve bu dünyanın içinde olmak bana yük olarak gelmiyor. İnsanın sevdiği işi yapması kadar kıymetli bir şey yok. Bu sizin hayatınızı çok etkiler çünkü zorla yapılan işte ne siz mutlu olursunuz ne de çevrenizdeki insanları mutlu edebilirsiniz.
Mağazanız hakkında biraz bilgi verebilir misiniz? Neler satıyorsunuz, ürünlerinizi nereden temin ediyorsunuz?
Kendi doğup büyüdüğüm kasabada kendime ait bir mağazam var, ismi de “Nese Fashion”. Açıkçası isim konusunda kendi ismimi kullanmak istedim. “Neşe” kelimesi insanlara pozitif bir etki ediyor. Yani, mağazama geldiğinizde aslında Neşe’nin dünyasına gelmiş oluyorsunuz. Seçtiğim her parçada zariflik ve şıklığa önem veriyorum. Ben aslında sadece bir şeyler satmıyorum aksine insanların kendi bedenlerini sevmelerini ve giydikleri kıyafetlerin içinde mutlu olmalarını sağlıyorum. Sosyal medyanın da yan etkilerinden dolayı birçok insan kendi bedeniyle barışık olamıyor ve bunu anlayıp o kişiye anlayışla yaklaşmak, kendini sevebileceği bir şey sunmak beni de çok mutlu ediyor.
Şu anda kadın giyim üzerine yoğunlaşmış durumdayım. Hem küçük beden hem de büyük beden kadın kıyafetleri satıyoruz. Ne yazık ki, bu sektörde büyük beden kıyafet bulmak zor. Ben sadece küçük bedene değil büyük bedene de önem verdim çünkü biz kadınlar hangi kiloda olursak olalım şık olmayı hak ediyoruz. Bizim kilolarımız ya da vücut yapımız bizi bizden uzaklaştırmamalı. Zayıf ya da kilolu, her bireyin istediği gibi giyinmeye hakkı var. Bu yüzden şu an hem büyük beden hem de küçük beden kıyafetler satmaktayız.
Ürünlerimizi yurt dışından temin ediyoruz. Burada yine farklı diller bilmek ve piyasayı araştırmak çok önemli. Modayı takip etmeyen birinin bu işi yapması çok riskli olur. O yüzden sürekli olarak piyasada nasıl ürünler üretiliyor, hangi kumaşlar daha güzel, hangi ürünler kaliteli, fiyat aralığı gibi konular çok iyi araştırılmalı. Sadece bir şeyler alıp satmak risklidir, çünkü ne aldığını bilmeden çalışmak ürünlerin elde kalmasına yol açabilir.
Mağazamızda sadece tek bir yaş aralığına hitap etmiyoruz. Kitlemiz geniş bir yelpazeye sahip. Genç kızlardan başlayıp, yetişkin kadınlara kadar her yaş grubuna hitap eden ürünlerimiz mevcut. Yelpazeyi bu kadar geniş tutmamdaki neden ise herkesin mağazamda kendine ait bir şey bulabilmesini istiyor oluşum.
Müşterilerinizin ilgisi nasıl? Online satış da yapıyor musunuz? Ürünlerinizden memnun kalıyorlar mı? En çok neler tercih ediliyor?
Başta bu işe başlarken çevremdeki insanların “bu iş yürümez” gibi tedirginlikleri çoktu. Aslında hiçbir zaman “ya bu iş yürümezse” gibi bir düşünceyle bu işe atılmadım aksine, içimdeki sesi dinlemeyi tercih ettim. Zaman geçtikçe insanların bana karşı düşünceleri de değişmeye başladı. Müşterilerim başta yaşım küçük olduğundan dolayı ister istemez şüphe duyuyorlardı ama ben iş konusunda insanlara güven sağlamanın ne kadar önemli olduğunun bilincindeydim. Bu da benim onların güvenini kazanmamı sağladı. Şu an için müşterilerimden gelen yorumlar pozitif yönde. Her zaman için onların memnuniyeti benim için ön planda. Bir sorun olduğunda bile müşterinin sorununu hemen halletmek bu hussusta çok önemli.
Online üzerinde sayfalarımız mevcut, aynı zamanda şu an da kendi web sitemizi de kuruyoruz. Her ne kadar sosyal medyaya karşı kötü düşünceler olsa da sosyal medyanın gücünü hafife almamak gerekiyor. Çoğu insan ne alacağına karar vermeden önce trendlere göz atıp, sürekli karşılarına çıkan ürünleri bulmaya çalışıyorlar. O yüzden iş kurmak isteyen birinin sosyal medyayı aktif olarak kullanması bana kalırsa çok önemli. Yeni müşteriler çekmek, yeni ortaklık fırsatları, yeni fikirler ve daha bir sürü şey için size yardımcı olacaktır. Sosyal medya hesaplarımızda kendimize ait özgün içerikler üretmeye gayret gösteriyoruz. Şu anda ürünleri kendim üzerinden tanıtmaya çalışıyorum. Kendi mağazamın yüzüyüm de denebilir.
Şu ana kadar alınan ürünlerden herhangi bir şikayet almadık. Müşterilerimiz aldığı ürünlerin kalitesinden memnun kalıyorlar. Geri dönüşümler pozitif yönde. Ürünler kaliteli olduğunda müşteri de tekrar size döner aslında kazan-kazan durumu oluyor. Siz ne kadar iyi şeyler sunarsanız onlar da sizin ürünlerinizi o kadar çok sever. Sadece ucuz diye kötü kumaşlar tercih etmek, kötü ürünler seçmek size prestij kaybettirir, başladığınız noktaya yani sizi sıfıra geri götürür. Hangi sektör olursa olsun insanlara bir şey sunarken “ben bu ürünü alsaydım ne kadar memnun kalırdım?” diye sorgulanmalı.
Makedonya’da genelde kadınlar klasik giyimi daha çok tercih ediyorlar. Bildiğiniz üzere farklı farklı tarzlar var ama şu anda klasik giyim de çok trend olduğu için ilgi oraya daha fazla. Çoğunlukla gündelik yaşamında kadınlar rahatlığa ve şıklığa önem verir. Bu da neden klasik giyimi tercih ettiklerini gösterir. Açıkçası, klasik giyimin bu kadar ön planda olması beni de mutlu ediyor çünkü hem en sevdiğim tarzlardan biri hem de çok asil duruyor.
Genç bir girişimci ve bir Türk olarak, küçük bir şehirde iş hayatınıza devam ediyorsunuz? Bunu nasıl başardınız?
Genç yaşta işe atılmak ve bir şeyler başarmak bazen zorlayıcı olabiliyor. Çoğu şeyi tek başınıza öğrenmeye çalışıyorsunuz. Burada önemli olan gelişime açık olmak ve bunu istemek… Girişimcilerin farkı da buradan belli oluyor. Girişimci risk alandır, inandığı şey için savaşan, gelişime açık olan ve korkmasına rağmen korkularının üzerine giden kişidir. Kendine inancı olmayan biri bu yolda ilerleyemez. Bir Türk genç girişimci olmak bana kendimi gururlu hissettiriyor çünkü benim başarım aynı zamanda birçok insanın başarısı da demektir. Bir toplumu, Türkleri temsil etmek bana belli başlı sorumluluklar yüklüyor ama bu sorumlulukları taşımak da beni mutlu ediyor. Küçük bir kasabada kendi işini kurmak sanıldığının aksine daha riskli çünkü yaşadığım kasaba nüfus olarak çok küçük bir yer, ona rağmen bir şeyler başarabilmek bence kıymetli. Üsküp’ten, Pirlepe’den, Ohri’den ve farklı yerlerden sosyal medyadan görüp gelen müşterilerim oldukça fazla. Ne tür bir iş olursa olsun olumlu düşünerek işe başlamak bence önemli. Burada annemin ve yakın arkadaşlarımın bana olan inançları da kıymetliydi. Onlar da hiçbir zaman benden şüphe duymadılar aksine “yapacaksın” dediler. Annem oldukça pozitif ve güler yüzlü bir kadın, bugün insanlarla bu kadar rahat iletişim kurabiliyor oluşumun bir kısmını da ona borçluyum.
Ben, kendimizi bulmaktansa kendimizi yaratmak için dünyaya geldiğimize inanan bir insanım. Kendi işinizi kurmak isteyen biriyseniz başarısız olmuş insanların sizin başarınızı gölgelemelerine izin vermeyin. Birine fikrinizi söylerken ya da tavsiye alırken kimle neyi paylaştığınıza çok dikkat edin. Onların başarısızlıkları sizin de başarısız olacağınız anlamına gelmez. Kendinize bir yol çizin ve bu yolda yara almayı göze alarak ilerleyin. Hiçbir yol kolay değildir, eğer o kadar kolay olsaydı zaten bir kıymeti kalmazdı. Ben, bana yapma etme diyenleri dinleseydim bugün bunları burada paylaşamıyor olacaktım. Size inanan, güvenen, iyiliğinizi isteyen insanların fikirlerine önem verin. Risk almaktan korkmayın. Korku gibi duygular herkeste varolan şeyler. Önemli olan korkarken bile devam etmek. Kafanız karıştığında insanlara soru sormaktan, tavsiye almaktan ya da yardım istemekten de çekinmeyin. Her zaman her şeyi bilmek zorunda değilsiniz. Ne olacağınıza ya da kim olacağınıza siz karar verin. Bir hayaliniz varsa o hayalinizi gerçekleştirmek isteyecek kadar ona çok kıymet verin. Şems-i Tebrizi’nin çok sevdiğim bir sözü vardır “Düzenim bozulur, hayatım alt üst olur diye endişe etme. Nereden biliyorsun hayatının altının üstünden daha iyi olmayacağını?”. Tam olarak öyle.
Girişimcilik serüvenimdeki başlangıç noktası hayatın bize öğretilenden de daha çok olduğunu anlamamla başladı. 2021 yılında ilk sayfamı açtım ve kendimce ürünler yüklemeye başladım. Başlarda ne yapmam gerektiği hakkında ufak bir araştırma yapmıştım. Amacım sayfamı büyütmekti. Bu süreçte hem okuyor hem de üretmenin verdiği heyecanla kendimi çok daha motive hissediyordum. Üniversite tezimi de kendi markam üzerine yazdım. O dönem bu konuda jüri karşısında sunum yapmam işime olan bağlılığımı daha da artırdı. Üniversiteyi bitirdikten sonra da mağazamı açmaya karar verdim. Bütçe konusunda ülkemizin gençlere sağladığı birçok imkan var, işe başlamak isteyenler o imkanlardan da faydalanabilirler. Belli bir birikiminiz olması da tabii ki de çok işinize yarar. Mart ayında mağazamın birinci yılını kutladık. Şu anda benle beraber çalışan, benden yaşça büyük bir abla var. Kendisine mağazayı açmaya karar vermeden önce bir şey demiştim “bir gün mağazam olursa bir tek senin benimle çalışmanı isterim” çünkü kendisi başaracağıma inananlardan biriydi. Bu yolda benden hiç şüphe etmeyen, bana “yaparsın” diyen hiçbir insanı unutmadım. Böyle insanlara değer ve kıymet vermek bence çok önemli. Onlara da buradan teşekkür etmek isterim.
Sektördeki değişikliklere ve trendlere nasıl adaptasyon sağlıyorsunuz?
Tekstil sektörü sürekli yenilenen bir alan. Trendler oldukça hızlı değişiyor, insanların beklentileri de bu yönde oluyor. Buradaki önemli nokta piyasayı sürekli araştırmak ve neyin trend olduğunu yakalayabilmek. Modayı takip eden biriyseniz zaten bu yaz ne gibi modellerin trend olacağını az çok bilirsiniz ve ürün alırken işiniz kolaylaşır. Modayı sevenler için ufak bir ipucu, bu yaz etekler çok trend olacak.
Girişimlerinizde müşteri memnuniyetini artırmak için hangi yaklaşımları kullanıyorsunuz?
En önemli yaklaşım, dinlemek. Müşterinin neye ihtiyaç duyduğunu, neyi istemediğini anlamaya çalışıyoruz. Onların talebi üzerine memnun kalacakları şeyleri öneriyoruz. Burada hangi vücut tipine hangi modeller gider, hangi renk o kişiye yakışır gibi şeyleri bilmek çok önemli. Bu önemli konular hakkında bilginiz yoksa iki taraf da memnun olmaz. Aynı zamanda ürün değişimimiz de mevcuttur. Ürün müşterimize ulaştıktan sonra değişim talebinde bulunabiliyorlar. Tüm bu hususlara dikkat edilirse ortada çok büyük bir sorun kalmıyor.
Bu alanda kendi işinizi büyütmeyi düşünüyor musunuz? Gelecekle ilgili ne gibi planlarınız var?
Aslında dediğim gibi bu sadece hikâyenin bir başlangıcı. Gelecekte işimi büyütmek ile ilgili farklı fikirlerim var hatta bazılarını gerçekleştirmek adına ilk adımlarımı da atmış bulunmaktayım. Bu benim için bir hayalden çok artık gerçeğe dönüşen bir şey. Gelmek istediğim noktaya ulaşana kadar devam edeceğim. Moda tasarım konusunda kendimi geliştirmeyi planlıyorum, bakarsınız ilerde kendi tasarladığım ürünleri de piyasaya sunarım… Planlarım hakkında çok bir şeyler anlatmayı genelde sevmiyorum ama güzel şeylerle karşınıza çıkacağımdan emin olabilirsiniz.
Son olarak neler eklemek istersiniz?
Okurlarımıza şunu söylemek istiyorum. Geleceğinizin ipini elinizde tutun. Sizin iç sesiniz, sizi olmanız gereken yere götürsün. Kendinizden kuşku duymak yerine kendinize herkesten çok güvenin. Umarım bunu okuyan birilerine sözlerim ilham olmuştur ve ilk adımı atma kararı alırlar. Mağazamızı ziyaret etmek isteyen herkesi Resne’ye bekleriz ya da sosyal medyadaki sayfalarımızdan da bizimle iletişime geçebilirler.
Instagram @nesefashion.mk, @nesefashion.bigsize
Facebook: Nese Fashion