Kuzey Makedonya Sesli ve Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Ajansından skandal rapor. Ajans Yeni Balkanın gündeme getirdiği Kanal 5 televizyonunda nefret ve ayrımcılık konuşma hakkında yasal ihlal olmadığına kanaat getirdi.
Bunun yanında, Davranışların daha anarşik ve otoriter olduğu Osmanlı İmparatorluğu yönetimi ile düzen ve disiplinin daha güçlü bir şekilde yerleştiği Avusturya-Macaristan yönetimi tarihi önyargı değil tarihi bir gerçek dedi.
Raporda şu açıklamaya yer verildi:
Aleksandar Vidinovski, yaptığı kısa analizde sadece politikacılar arasında değil, aynı zamanda vatandaşlar arasında da derin, köklü toplumsal değişimlere ihtiyaç olduğunu dile getiriyor. Tezi, halkların kültürel ve tarihsel deneyimlerinin, özellikle kölelik veya yabancı yönetim dönemlerinde yaşadıkları deneyimlerin, daha sonra özgürlüklerini yaşama biçimlerini etkilediğini anlatıyor.
Çalışmasında belirttiği üzere ona göre, uzun süre kölelik altında kalmış halklar, özgür kaldıklarında sergiledikleri davranışlarla eski zalimlerin mantığını yansıtıyorlar. Davranışların daha anarşik ve otoriter olduğu Osmanlı İmparatorluğu yönetimi ile düzen ve disiplinin daha güçlü bir şekilde yerleştiği Avusturya-Macaristan yönetimi arasında bir karşılaştırma yapıyor.
Vidinovski, bugün Türklerin durumundan değil, Osmanlı yöneticilerinin geçmişteki davranışlarından söz ederek, bunun, Türk halkı hakkında değil, tarihi bir gerçek olduğunu belirtiyor. Sözlerinde Türklere karşı doğrudan veya dolaylı olarak nefret, saldırganlık veya düşmanlığı tahrik eden hiçbir unsur bulunmuyor, Türkleri aşağı veya olumsuz olarak tasvir etmiyor.
Vidinovski bu parallelikle aslında günümüz Makedonya toplumundaki sorunlara gönderme yapıyor; siyasal ve toplumsal kültürün bir kısmı hâlâ o tarihsel modellerin izlerini taşıyor. Onun iddiasına göre, bu davranış kalıplarının artık hiçbir gerekçesinin kalmadığı, yeteri kadar zamanın geçtiği ve düşünce ile işleyiş biçiminde bir değişikliğe ihtiyaç olduğu belirtiliyor. Bu açıklamayla önemli bir soru soruyor: Bu değişimi gerçekleştirecek gücü nereden buluyoruz? Vidinovski, vatandaşların ve toplumun eski modellerden uzaklaşarak yeni, daha iyi bir yaşam ve yönetim kültürü inşa edebilecekleri konusunda düşünmeyi teşvik ediyor.
Ne olmuştu?
20 Martta Yeni Balkan, konuyu şu şekilde gündeme getirmişti: “Bugün yaşanan olayları Kanal 5 gazetecisi Osmanlı köleliği dönemine bağladı. Bir yazara atıfta bulununan Aleksandar Vidinovski, Makedonların uzun yıllar Türklerin kölesi olduğunu, bu nedenle özgürlüğe kavuştuktan sonra bile Türklerin kötü huylarını devam ettirdiklerini söyledi. “Türkler istediği yerde atı parkediyor, meyhaneye kapıyı ayakla vurarak giriyordu. Yiyip içtiklerini de ödemiyordu bizim siyasiler gibi”.
Avusturya-Macaristan’ın kölesi olanlar ise tertipli olduğunu, tuvaletlerinin temiz olmasına dikkat ettiklerini belirtti.”
Türk toplumu buna büyük tepki vermiş ve kınamıştı.
Kanal özür dilemişti
Dün akşam yayınlanan “Samo Vistina” programında, gazeteci ve editörümüz Aleksandar Vidinovski Osmanlı Türkiye’si döneminden hayali/varsayımsal bir tarihi olayla ilgili benzetim yapmaya çalıştı. Bu doğrultuda Makedonya’daki ahlaki değerlerin körelmesi ve tahribatını tasvir etmek amacıyla, hayal ürünü bir anlatı kullanarak Makedon siyasilerin gülünç durumuna dikkat çekmeye çalışmıştır.
Türkiye her ihtiyacımız olduğunda Makedonya’ya kardeş elini uzatmış ülkelerden biridir, aynısı içinde bulunduğumuz kıyamet günlerinde de söz konusudur. Şu anda Türk Büyükelçiliği yaralı vatandaşlarımızın bir kısmını daha tedavi için Türkiye’ye sevkini organize etmekte. Bunu Makedonya’daki hiç kimse asla unutmamalıdır.
Aynı zamanda kamuoyunu zerre kadar art niyet olmadığı hususunda temin ederiz. Televizyon kanalı ekibimizin her birinin yaşadığı öfke, kızgınlık, şok ve muazzam bir üzüntü anlarından dolayı, bu talihsiz ve uygun olmayan benzetim tamamen kasıtsız bir şekilde yapılmıştır.
İşletmemiz ve Makedonya’nın tamamı ülkemizin Türk toplumu ve Türkiye’nin kardeş halkıyla gerçek ilişkisinin bilincindedir ve yurttaşlarımızın haber birimi ekibimizin iyi niyetinin farkında olduklarına eminiz. Bilindiği üzere aynı ekip ve çalışma arkadaşımız Vidinovski 2023 yılında Türkiye’de yaşanan yıkıcı depremin ardından kardeş Türk halkına yardım toplanması kampanyası organize etmişti.
Kanal 5 televizyonu, kanal yönetimi ve gazeteci Aleksandar Vidinovski olarak, yurttaşlarımızın bir kısmı ve kardeş Türk halkının rahatsız olması veya olası hayal kırıklığına sebep vermiş olmamız durumunda, bundan üzüntü duyduğumuzu ve özür dilediğimizi belirtiriz.
Aleksandar Vidinovski
İvan S. Mirçevski
