1944 yılının Aralık ayında, Köprülü şehrinin yakınlarındaki Vranovtsa köyünde Makedonya Devlet Radyosu’nun yayın hayatına başlamasından kısa bir süre sonra aynı radyo frekanslarından Türkçe yayınlarının da sesi duyulmaya başladı.
Bu yıl, 80’nci yaşını dolduran Üsküp Radyosu-Türkçe Programı, o günden bu yana ülkedeki Türklerin sesi olmaya devam ediyor.
80 yıl boyunca birçok zorlukla mücadele etmiş olsa da Üsküp Radyosu-Türkçe Programı’ndan onlarca çalışan gelip geçti.
Radyonun sesi, Vranovtsa köyünde yankılanmaya başladı
Üsküp Radyosu-Türkçe Programı’nda en uzun müdürlük görevini yapmış olan Emine Ademi, Türkçe yayınlarının 80’nci yaş günü dolayısıyla görüşlerini bizlerle paylaştı.
Radyonun, günümüzün olmazsa olmazları arasında olduğunu söyleyen Emine Ademi, “Savaş bittikten sonra, Vranovtsa köyünde, Makedonca, Türkçe ve Arnavutça olarak radyonun sesleri duyulmaya başladı. Üsküp Radyosu Türkçe yayın yapmaya başladı ve ondan sonra Türkçe Programı oluşturuldu. Türkçe dilinde yayınlanan I. Programda bir 10 dakikalık öğlen haberi, bir 10-15 dakikalık akşam haberi, 1-2 yarım saatlik haftalık yayını yayınlanmaya başlandı. Haftada iki kez olmak üzere, kültür yayını Perşembe günleri, spor yayını ise Cumartesi veya Pazar günleri olurdu” diyerek radyonun ilk yayın hayatına bu şekilde başladığını anlattı.
70’li yıllarda, Radyo programının iki kanala ayrıldığını söyleyen Ademi, “Birinci kanalda sadece Makedonca yayın yapılırken, ikinci kanalda ise azınlıkların dilinde yayın yapılmaya başlandı. O dönemde Türkçe Programı’nın baş yazarı İlhami Emin olur. Aynı zamanda radyo kadrolarını temin etmek için bir girişim başlatılır” diyerek genç bir kadronun oluşturulduğunu ifade etti.
“Her alan için yeni bir kadro grubu oluşturduk”
70’li yıllarda, Baş ve Sorumlu Yazar olan İlhami Emin’in Kültür Bakan Yardımcısı olarak yeni görevine başlaması dolayısıyla kendisinin, Birlik gazetesinden Radyo’ya göreve getirildiğini söyleyen Emine Ademi, göreve başladığı zaman, yayın süresinin genişlemesiyle kadroyu artırma ihtiyacının da olduğunu belirtti.
Ademi, “Bir devletin olup-bitenini izlemek için kadro gerekliydi. Bu nedenle kadromuzu da zenginleştirdik, her bir alan için yeni bir kadro grubu oluşturduk. Her alan için birer gazeteci çalışmaya başladı. Eğitim, spor, kültür, ekonomi, siyaset, kadın ve çocuk sorunları alanlarına ayrı kişiler görevlendirildi” dedi.
Ekibinin çok güzel çalıştığını belirten Emine Ademi, “O zaman üç spikör, iki daktilo, bir dilci, bir organizasyon sorumlusu vardı. Her çalışan görevini başarıyla yapmaktaydı. O zamanlar kanalın ne kadar dinlendiğini izleyen ekip vardı. Oradan, her geçen gün dinleyici sayımızın arttığını öğreniyorduk. Bu sayıyı daha da artırmak için bir yol bulduk. Dinleyicilerin istediği şarkıyı, istediği tebrik mesajlarını programa koymaya karar verdik ve bu şekilde dinleyiciler istek ve mesajlarını kart postalla göndermeye başladılar” diyerek, bu şekilde sadece Kuzey Makedonya değil, radyonun Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan’da da dinlenmeye başladığını söyledi.
“Radyodaki kadro sıkıntısı giderilmeli”
Emekliye ayrıldıktan sonra radyoda 27 sıralı ve 17 civarında da dışardan çalışanla bir kadro bıraktığını söyleyen Emine Ademi, bir radyoda yayının yapılması için en azından gazeteci, yazar, spikör, dilci ve organizatörün yanı sıra, programın yüzde 70’ini oluşturan müzik bölümünü hazırlaması için bir müzisyenin, müzik öğretmeninin de olması gerektiğini vurguladı.
Günümüzde ise radyoda kadro sıkıntısının yaşandığını ifade eden Emine Ademi, Türk partilerine, Türk kurumlarına, MATÜSİTEB’e seslenerek, radyodaki kadro sorununun halledilmesi ve çalışan sayısınının artırılması için yardım etmeleri konusunda çağrıda bulundu.
Üsküp Radosu-Türkçe Programının daha başarılı bir yayın sunabilmesi için kaliteli ekibin çalışması gerektiğini söyleyen Emine Ademi, “Benim dönemimde çalışan ekip, işini ve programı seven bir ekipti. Tüm ekiple beraber çay içer, haftanın başında toplantılar düzenleyip, hazırlayacağımız programları belirlerdik” diyerek, müdür ve çalışanlar arasında bir samimiyetin olduğuna ve bunun önemli olduğuna dikkat çekti.
İbrahim: “Radyonun 80’nci yaşını kutladığımız için mutluyum”
Üsküp Radyosu-Türkçe Programı’nda, uzun yıllardan beri “Bayram abi” karakteriyle büyük dinleyici kitlesine sahip olan Behiç İbrahim de radyonun 80’nci yaşını kutlayarak, bu kurumda geçirdiği günleri ve çalışmalarını bizlerle paylaştı.
Radyonun 80’nci yaşını kutlaması dolayısıyla mutlu olduğunu söyleyen Behiç İbrahim, 1991 yılından itibaren Radyoda çalışmaya başladığını söyledi. O dönemde, Baş ve Sorumlu Yazar olan Emine Ademi sayesinde işe başladığını söyleyen İbrahim, radyonun bir jübile programı vesilesiyle düzenlenen canlı yayın programına katılarak, orada Emine Ademi ile karşılaşması sonucu kendisini işe almasıyla, radyodaki çalışma hayatının başladığını söyledi.
Radyoya çalışmaya başladığında “Bayram ile Cemile” karakterini oluşturduğunu ifade eden Behiç İbrahim, o günden sonra bu iki karakterle mizah programları sunmaya devam ettiğini anlattı.
Radyonun redaksiyonuna geldiği zaman bütün çalışanların Türk olduğunu gördüğünde çok mutlu olduğunu ifade eden İbrahim, Radyoda çalışması için ilk yardım elini uzatan Emine Ademi’nin olduğunu, aynı zamanda Avni Engüllü, Nedim Abaz, Ziya Demirci, Talat Selim gibi isimlerle de çalıştığını söyledi.
Eskiden radyonun, büyük bir kadroya sahip olduğunu belirten Behiç İbrahim, radyoya, genç kadronun getirilmesi gerektiğini, bu şekilde radyonun da canlanacağı kanaatinde olduğunu ifade etti.
Sadece Kuzey Makedonya değil, Türkiye ve Avrupa’dan da dinleyicilerinin olduğunu söyleyen Behiç İbrahim, buradaki Türklerin, bu kurumun yaşatılması için birlik olması gerektiğine vurgu yaptı.